Starsze lokale, szczególnie te przedwojenne oraz w blokach budowanych za czasów PRL-u, często mają problemy z instalacjami elektrycznymi – a z czasem dotkną one coraz większej liczby mieszkań, szczególnie że zapotrzebowanie na prąd, wraz z większą liczbą urządzeń, tylko rośnie. Czasami nie wystarczą zwykłe poprawki, a konieczna jest wymiana całej instalacji. Wyjaśniam, kiedy taka wymiana jest konieczna, jak wygląda krok po kroku, ile kosztuje i na czym możesz zaoszczędzić (i czy w ogóle!), nie tracąc na jakości ani bezpieczeństwie.
Wymiana instalacji elektrycznej – kiedy jest konieczna?
Wiele osób bagatelizuje stan instalacji w starszych mieszkaniach, dopóki coś się nie spali – dosłownie lub w przenośni. Tymczasem instalacja elektryczna ma swoją żywotność i jeżeli liczy sobie więcej niż 30–40 lat, to prawdopodobnie nie spełnia już współczesnych norm. A co dopiero mówić o jeszcze starszych instalacjach!
Objawy zużycia instalacji
Do najczęstszych sygnałów, że coś jest nie tak, należą: przestarzałe przewody aluminiowe (często spotykane w blokach z PRL-u), brak uziemienia w gniazdkach, regularnie wybijające bezpieczniki czy przegrzewające się gniazdka. Jeśli zauważysz, że przy większym obciążeniu (czajnik, piekarnik, pralka) instalacja się „krztusi” – nie ma co czekać.
Wymogi prawne
Prawo budowlane oraz normy PN-HD 60364 jasno określają standardy bezpieczeństwa dla instalacji elektrycznych. Zgodnie z nimi zagrożenie dla domowników stanowią m.in. brak uziemienia, zbyt mała liczba obwodów oraz niezgodna z przepisami rozdzielnica. Jest to też, zresztą, potencjalny problem przy ubezpieczeniu oraz sprzedaży mieszkania. Jeśli chcesz mieć święty spokój – działaj zgodnie z przepisami.
Jak przebiega wymiana instalacji? Etapy
Wymiana instalacji to nie tylko wymiana kabli w ścianach – to cały proces, który musi być dobrze zaplanowany i przeprowadzony przez uprawnionego elektryka, i to najlepiej takiego z dużym doświadczeniem. Trudno teraz takich znaleźć, bo większość pracuje za granicą za znacznie lepsze stawki, niż w Polsce, ale co zrobić. Tak czy siak, wypisałem etapy, z których składa się wymiana instalacji elektrycznej.
Demontaż starej instalacji
Wymiana instalacji zaczyna się od odłączenia zasilania i demontażu starych przewodów, gniazdek, wyłączników oraz puszek. W starszych mieszkaniach często trzeba kuć ściany, co bywa uciążliwe – szczególnie przy tynku cementowo-wapiennym. Na tym etapie nie ma, a przynajmniej nie powinno być miejsca na pośpiech – trzeba dokładnie zinwentaryzować, co da się wykorzystać, a co trzeba usunąć.
Montaż nowej instalacji
Nowa instalacja to nie tylko nowe przewody (zwykle miedziane o przekroju 1,5 mm² i 2,5 mm²), ale również nowe punkty zasilania, odpowiednio rozdzielone obwody oraz nowoczesna rozdzielnica z wyłącznikami różnicowoprądowymi. To także montaż gniazdek, łączników, oświetlenia – wszystko musi zostać wykonane zgodnie z projektem, bo błędy są niezwykle kosztowne, a do tego po prostu niebezpieczne.
Testy i odbiór techniczny
Po zakończeniu prac każda instalacja musi być przetestowana. Należy przeprowadzić pomiar rezystancji izolacji i ciągłości przewodów ochronnych, a do tego sprawdzić działanie zabezpieczeń różnicowoprądowych. Bez tego nie ma mowy o protokole odbioru. To także warunek konieczny przy odbiorze mieszkania przez dewelopera, wynajmie lub sprzedaży.
Koszty wymiany instalacji w 2025 roku
Ile kosztuje wymiana instalacji elektrycznej w mieszkaniu? Odpowiedź brzmi: to zależy. Od metrażu, standardu wykończenia, regionu kraju i zakresu prac. Ale da się to oszacować – przyjrzyjmy się temu z bliska. Podaję wam aktualne ceny na 2025 rok, przy czym są to jednak szacunki, da się też znaleźć oferty tańsze (rzadko) oraz droższe (znacznie częściej).
Koszt materiałów
Materiały to przewody, peszle, puszki, rozdzielnica, wyłączniki nadprądowe i różnicowoprądowe, gniazdka, włączniki, ramki i akcesoria montażowe. Dla mieszkania ok. 50 m² komplet materiałów średniej klasy to koszt 2500–4000 zł. Im większe wymagania (gniazdka z USB, LED-y sterowane z aplikacji, systemy smart home), tym wyższy koszt. Jakość przewodów to nie miejsce na oszczędności – od nich zależy bezpieczeństwo. Naprawdę, w tym przypadku nie wolno oszczędzać na jakości.
Koszt robocizny
Stawki elektryków są bardzo zróżnicowane. W dużych miastach (Warszawa, Kraków, Wrocław) cena za punkt elektryczny wynosi od 80 do 150 zł. W mniejszych miejscowościach można znaleźć wykonawców w przedziale 60–100 zł za punkt. Przeciętnie kompleksowa wymiana instalacji w 50-metrowym mieszkaniu to koszt robocizny rzędu 5000–9000 zł.
Dodatkowe koszty
Do kosztów dochodzą opłaty za testy i pomiary (zwykle 300–600 zł), przygotowanie dokumentacji powykonawczej, ewentualne pozwolenia (np. w przypadku zmian w lokalach wspólnoty), a także prace murarskie i tynkarskie po zakończeniu instalacji. Całościowo więc trzeba liczyć się z wydatkiem od 8000 zł do nawet 15 000 zł w przypadku kompleksowej wymiany instalacji w całym mieszkaniu.
Co zwiększa koszty wymiany instalacji elektrycznej?
Najczęstsze problemy zwiększające koszty wymiany instalacji elektrycznej to zły stan ścian (kruszące się tynki, beton zbrojony jak bunkier), obecność azbestu, brak dostępu do pionów elektrycznych oraz niewłaściwie ułożone stare instalacje. Czasem trzeba kuć więcej niż zakładano, co wydłuża czas prac i podnosi koszty. Dobry fachowiec powinien przeprowadzić wizję lokalną i uprzedzić o takich ryzykach – nie bierz wykonawcy, który „robi wycenę przez telefon”.
Jak obniżyć koszt wymiany instalacji elektrycznej?
Nie da się zrobić dobrej instalacji po taniości, ale są sposoby, żeby nie przepłacić. Wystarczy dobrze się przygotować i wiedzieć, za co warto zapłacić, a co można zrobić we własnym zakresie. Najwięcej możesz zaoszczędzić, kupując materiały samemu – ale tylko pod warunkiem, że wiesz co kupić.
Elektryk powinien przygotować szczegółowy wykaz. W przeciwnym razie łatwo o błąd – kupisz nieodpowiednie przewody, złe zabezpieczenia i wrócisz do punktu wyjścia. Nie zawsze też ceny w marketach są niższe niż w hurtowniach, z których korzystają fachowcy. A w praktyce wiem, że zazwyczaj fachowcy jadą po prostu do najbliższego marketu i nie zwracają uwagę na porównywanie ze sobą cen, po prostu przedstawiają fakturę kupującym i zrzucają na niego koszty.
Jak długo trwa wymiana instalacji?
Dla mieszkania o powierzchni 50 m² przy sprawnej ekipie to około 5–7 dni roboczych, nie licząc prac wykończeniowych po zakończeniu robót (szpachlowanie, malowanie). Przy większych metrażach albo skomplikowanych projektach całość zajmie od 2 do 3 tygodni. Rekord, z jakim się spotkałem, to ponad 4 tygodnie, ale elektryk spartaczył wtedy sprawę, a ekipa od szpachlowania wzięła pieniądze i jakoś nie paliła się do roboty, jak to czasem bywa… Dlatego koniecznie załóż sobie pewien margines bezpieczeństwa, zwłaszcza jeśli planujesz przeprowadzkę.
Doświadczony budowlaniec z 20-letnim stażem w zawodzie. Najpierw zajmował się budownictwem przemysłowym, a potem praktycznymi remontami. Prywatnie miłośnik hokeju oraz genealogii.